PAMIĘĆ O ŻOŁNIERZACH AK
Modlitwa i znicz.
Zbliża się Święto Zmarłych – członkowie Namysłowskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, oraz młodzież Namysłowskich szkół zapalili znicze i odmówili modlitwę: „Wieczne odpoczywanie...” na grobach drogich nam Bohaterów, członków ŚZŻAK pochowanych na starym cmentarzu przy ul. Jana Pawła II.
Modliliśmy się i zapaliliśmy znicze na grobach żołnierzy AK – członków ŚZŻAK:
Bednarek Seweryna, Chałupczak Tadeusz, Gutowska Sabina, Horodyska Jadwiga, Koralewicz Konstantyna, Lyko Józef, Łupiński Józef, Niewiara Maria, Noworolski Czesław, Plewiński Witalis, Skowieżak Andrzej, Tęciorowski Józef, Wiszniewska Maria, Zemła Bogusław
Ponadto zapaliliśmy znicze na mogiłach kombatantów:
Dąbrowska Koleta – łączniczka AK, Dąbrowski Adolf – żołnierz AK, nauczyciel, Fedorowicz Czesław – komendant obwodu AK i samoobrony polskiej w Młynowie na Wołyniu, Korsak Piotr – żołnierz Legionów Polskich, Nowak Tadeusz – żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK,
Noworolski Kazimierz – żołnierz 3 Dywizji Strzelców Karpackich, odznaczony krzyżem Virtuti Militari pod Monte Cassino, Szott Katarzyna – łączniczka AK, Szott Piotr – Hallerczyk, Ks.dr Józef Lachowski – wieloletni proboszcz kościoła p.w. Piotra i Pawła
Na nowym cmentarzu przy ul. Oławskiej w Namysłowie (wszyscy niżej wymienieni byli członkami ŚZŻAK) odwiedziliśmy mogiły:
Ciok Józef, Dzidowski Jan, Ochędzan Kazimierz, Piec Józef, Skiba Jan, Świątek Stanisław, Tułacz Eugeniusz
Byliśmy ponadto na cmentarzach w:
Smarchowice Śląskie – Jedynak Jerzy
Wilków – Nieśpiałowski Feliks, Szulakowski Ignacy
Smarchowice Wielkie – Siejka Leon, Węglarz Maria, Węglarz Jan
Biestrzykowice – Brylewski Tadeusz, Krzyżowski Tadeusz, Rosiek Wincenty
Głuszyna – Karliński Edmund, Szewczyk Józef
Modliliśmy się i zapaliliśmy znicze na grobach żołnierzy AK – członków ŚZŻAK:
Bednarek Seweryna, Chałupczak Tadeusz, Gutowska Sabina, Horodyska Jadwiga, Koralewicz Konstantyna, Lyko Józef, Łupiński Józef, Niewiara Maria, Noworolski Czesław, Plewiński Witalis, Skowieżak Andrzej, Tęciorowski Józef, Wiszniewska Maria, Zemła Bogusław
Ponadto zapaliliśmy znicze na mogiłach kombatantów:
Dąbrowska Koleta – łączniczka AK, Dąbrowski Adolf – żołnierz AK, nauczyciel, Fedorowicz Czesław – komendant obwodu AK i samoobrony polskiej w Młynowie na Wołyniu, Korsak Piotr – żołnierz Legionów Polskich, Nowak Tadeusz – żołnierz 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK,
Noworolski Kazimierz – żołnierz 3 Dywizji Strzelców Karpackich, odznaczony krzyżem Virtuti Militari pod Monte Cassino, Szott Katarzyna – łączniczka AK, Szott Piotr – Hallerczyk, Ks.dr Józef Lachowski – wieloletni proboszcz kościoła p.w. Piotra i Pawła
Na nowym cmentarzu przy ul. Oławskiej w Namysłowie (wszyscy niżej wymienieni byli członkami ŚZŻAK) odwiedziliśmy mogiły:
Ciok Józef, Dzidowski Jan, Ochędzan Kazimierz, Piec Józef, Skiba Jan, Świątek Stanisław, Tułacz Eugeniusz
Byliśmy ponadto na cmentarzach w:
Smarchowice Śląskie – Jedynak Jerzy
Wilków – Nieśpiałowski Feliks, Szulakowski Ignacy
Smarchowice Wielkie – Siejka Leon, Węglarz Maria, Węglarz Jan
Biestrzykowice – Brylewski Tadeusz, Krzyżowski Tadeusz, Rosiek Wincenty
Głuszyna – Karliński Edmund, Szewczyk Józef
Wspominamy w modlitwie naszego Komendanta ś.p. mjr. Stanisława Jackiewicza - znicz zapaliliśmy przy tablicy poświęconej Armii Krajowej i Polskiemu Państwu Podziemnemu.
Cześć ich pamięci!
Niech spoczywają w pokoju!
Zwracam się z gorącą prośbą , jeżeli w rodzinie był , bądź jest żołnierz Armii Krajowej, to prosimy o kontakt . Przygotowywane jest opracowanie o AK- wcach , działających lub zamieszkujących na Ziemi Namysłowskiej. Będziemy wdzięczni za każdą informację.
Telefony kontaktowe : 886378321, 609495336, 500101839
Szczególne podziękowania kieruję towarzyszącej nam młodzieży :
Zosia Klimek – uczennica Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Namysłowie - harcerka
Ala Maj – uczennica Gimnazjum nr 1 im. Szarych Szeregów w Namysłowie – harcerka
Julia Kosikowska - uczennica Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi.
Agnieszka Orlikowska – uczennica Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi.
Alan Jażdż - uczeń Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi.
„ Wolność nie polega jedynie na wyborze takiego czy innego działania; dokonując wyboru człowiek decyduje zarazem o sobie samym opowiada się swoim życiem za Dobrem lub przeciw niemu, za lub przeciw Prawdzie i ostatecznie, za lub przeciw Bogu.”
Jan Paweł II
Cześć ich pamięci!
Niech spoczywają w pokoju!
Zwracam się z gorącą prośbą , jeżeli w rodzinie był , bądź jest żołnierz Armii Krajowej, to prosimy o kontakt . Przygotowywane jest opracowanie o AK- wcach , działających lub zamieszkujących na Ziemi Namysłowskiej. Będziemy wdzięczni za każdą informację.
Telefony kontaktowe : 886378321, 609495336, 500101839
Szczególne podziękowania kieruję towarzyszącej nam młodzieży :
Zosia Klimek – uczennica Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Namysłowie - harcerka
Ala Maj – uczennica Gimnazjum nr 1 im. Szarych Szeregów w Namysłowie – harcerka
Julia Kosikowska - uczennica Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi.
Agnieszka Orlikowska – uczennica Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi.
Alan Jażdż - uczeń Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi.
„ Wolność nie polega jedynie na wyborze takiego czy innego działania; dokonując wyboru człowiek decyduje zarazem o sobie samym opowiada się swoim życiem za Dobrem lub przeciw niemu, za lub przeciw Prawdzie i ostatecznie, za lub przeciw Bogu.”
Jan Paweł II
Informacja o Panu Franciszku Żaku.
W wpisie z dnia 30 października 2012 r. prośba o informację o członkach Armii Krajowej przyniosła rezultat w postaci informacji Pani Helińskiej iż na cmentarzu przy ulicy Jana Pawła II jest grób pana Franciszka Żaka.
Żak Franciszek
[1897-1952], legionista, oficer sł. st. piech. WP, mjr [1932], w konspiracji SZP/ZWZ/AK/ROAK , ppłk [1942], płk [1945], ps. „Doktor”, „Franek”, „Ignacy”, „Inżynier”, „Prokurent”, „Raźny”, „Róg”, „Siwy”, „Siwosz”, „Wir”, „Zuzia” vel Franciszek Jankowski, vel Franciszek Raźny, vel Franciszek Żakowski vel Franciszek Żaczkowski.
Komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ Nowy Sącz I 1940-III 1941. Okręg ZWZ Kraków, Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Zamość VII 1941- XII1942. Okręg Lublin ZWZ/AK. Kmdt Okręgu AK/ROAK Lublin IX 1944 – III 1945.
Ur. 06 IX 1897 w Krakowie, syn Jana / pracownika budowlanego/ i Marii z d. Batko. Mieszka w Krakowie, gdzie od 1905 uczęszczał do Szkoły Powszechnej im. św. Barbary, a w latach 1909-1912 uczeń Szkoły Wydziałowej im. św. Jana Kantego. Od 1912 słuchacz Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie. W XI 1912 wstąpił do Związku Strzeleckiego. Przydzielony do plutonu dowodzonego przez Alojzego Konasa „Wir” w kompanii Tomasza Arciszewskiego. Używał wówczas ps. „Raźny”. Brał udział we wszystkich ćwiczeniach organizowanych przez Okręg ZS Kraków, a także w ćwiczeniach międzyokręgowych ZS we Lwowie i Rzeszowie. Przeszedł przeszkolenie na kursie podoficerskim oraz ukończył kurs szturmowy. W VII i VIII 1914 jako sekcyjny w IV Batalionie Tadeusza Furgalskiego „Wyrwa” pełnił służbę w KG ZS przy ul. Siemiradzkiego w Krakowie. Rozwoził rozkazy mobilizacyjne wydane przez Józefa Piłsudskiego. 08 VIII 1914 wymaszerował z Krakowa wraz z IV Batalionem i 12 VIII 1914 przekroczył granicę Kongresówki. Uczestniczył we wszystkich walkach z Rosjanami w grupie dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego. W końcu VIII 1914 jego baon zostaje włączony do utworzonego 1 pułku piechoty Leg. w składzie I Brygady Legionów Polskich. Brał udział w walkach na Podkarpaciu. 05 I 1915 podczas odpoczynku jego jednostki w Kętach Wadowickich został przeniesiony do kompanii saperów 1 pp Leg., gdzie odbył przeszkolenie z zakresu saperstwa. 28 I 1915 przeniesiony do V Batalionu dowodzonego przez A. Konasa w , którego szeregach brał udział w walkach na froncie rosyjskim. W IV 1916 awansowany do stopnia sierżanta. Dowodził sekcją. W VII 1916 podczas walk na Wołyniu zostaje ranny i przebywa w szpitalu polowym. Po podleczeniu ran powraca do dalszej służby i przeniesiony na początku IX 1916 do szpitala Kadry Legionów w Dęblinie na stanowisko d-cy plutonu, a 01 XII 1916 skierowany na niższy kurs szkoły oficerskiej Legionów przy III Baonie 5 pp Leg. W VII 1917 po kryzysie przysięgowym internowany w Szczypiornie k/Kalisza. We IX 1917 wcielony do armii austriackiej i skierowany do stacji zbornej w Przemyślu, gdzie zachorował na malarię. Od 29 IX 1917 przebywał w przemyskim szpitalu. W X 1917 odesłano go do obozu szkoleniowego w Tyrolu, skąd w XII 1917 zdezerterował i powrócił do Krakowa. W I 1918 aresztowany przez austriacką żandarmerię wojskową i odesłany ponownie do stacji zbornej w Przemyślu. W II 1918 skierowany do obozu szkoleniowego w Witkowicach k/ Krakowa. Po przeszkoleniu przeniesiony z grupą P-10 na front włoski. W Udane zostaje wcielony do 10 pp, a wkrótce przeniesiono go do 77 pp. Brał udział w walkach jako d-ca plutonu, potem zastępca d-cy kompanii. We IX 1918 przeniesiony do Szkoły Lotniczej w Neu Neustadt w Austrii, skąd w X 1918 zdezerterował i przedostał się do Krakowa, gdzie nawiązał kontakty z płk Julianem Kulczyckim „Sas” – kdtem POW w Krakowie. Jako członek POW bierze udział w rozbrajaniu żołnierzy austriackich w Krakowie. 07 XI 1918 zgłosił się ochotniczo do organizowanej w Krakowie eskadry lotniczej WP. W stopniu sierżanta WP przeniesiony 22 I 1919 do Kompanii Sztabowej DOG Kielce. 19 II 1919 mianowany podchorążym. Od 06 IV 1919 dowodzi 1 kompanią III Baonu Wartowniczego w Kielcach. Awansowany do stopnia ppor. sł. st. piechoty 1 VI 1919. Od 02 VI 1919 do 15 II 1920 adiutant III Batalionu Wartowniczego. Od 15 II 1920 d-ca 3 kompanii w III Baonie Wartowniczym. Następnie wraz z baonem przydzielony do 5 pp Leg. Bierze udział w szeregach 5 pp Leg. w wojnie polsko-bolszewickiej. W VII 1920 przeniesiony na stanowisko referenta ewidencyjnego w Wydziale Va DOG Kielce. Awansowany 1 X 1921 awansowany do stopnia por. sł. st piechoty. W XII 1921 zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem 22 XII 1920. Po utworzeniu DOK X Przemyśl zostaje przeniesiony do Przemyśla na równorzędne stanowisko. 30 IX 1922 etatowo przeniesiony do 17 pp w Rzeszowie. 06 X 1922 powraca ponownie etatowo na stanowisko referenta w WydzialeV DOK X w Przemyślu. 01 X 1923 skierowany na kurs doszkalający dla młodszych oficerów w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po ukończeniu kursu w III 1924 przydzielony do 5 kompanii II batalionu 38 pp w Przemyślu. 30 IV 1924 skierowany na kurs stażowy oficerów piechoty przy 10 pułku saperów w Przemyślu. Od 01 XI 1924 d-ca plutonu pionierów 38 pp. Awansowany 17 XII 1924 do stopnia kpt. sł. st. z starszeństwem 15 VIII 1924. Od 04 XI 1924 do 02 XII 1924 dodatkowo pełni obowiązki d-cy plutonu łączności 38 pp. Od 09 I 1925 kierownik kursu pionierów dla podoficerów rezerwy przy 38 pp. Od VI do VIII 1927 odbywał staż w Biurze Personalnym MSWoj. w Warszawie.Od 15 I 1928 do 05 IV 1928 i od 26 I do V 1929 był dowódca Dywizyjnego Kursu Pionierów przy 38 pp w Przemyślu. Następnie d-ca kompanii w 38 pp. Awansowany do stopnia mjr-a sł. st. piechoty 1 I 1932. Od I 1932 do XII 1932 d-ca batalionu. Od XII 1932 do 1935 k-dt obwodowy PW i WF przy 38 pp. Jednocześnie działał w Związku Strzeleckim, Związku Legionistów, Lidze Obrony Powietrznej Kraju. Wchodził w skład zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej i Koła Przyjaciół Harcerzy. Z racji pełnionej funkcji współpracował z młodzieżą. W 1935 przeniesiony na stanowisko d-cy batalionu w 74 pp w Lublińcu.W VIII 1939 mianowany d-cą Batalionu Obrony Narodowej „Lubliniec”, którym dowodził podczas kampanii wrześniowej 1939 w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii. W czasie walk pod Koniecpolem zostaje ranny w przebywa w szpitalu. Unika niewoli i powraca do Krakowa. Od końca XI 1939 działa w strukturach krakowskiej SZP. W XII 1939 mianowany oficerem inspekcyjnym SZP/ZWZ w Nowym Sączu. Od początku 1940 k-dt Inspektoratu Rejonowego ZWZ Nowy Sącz. Organizował struktury konspiracyjne inspektoratu w skład którego wchodziły obwody: Nowy Sącz, Limanowa i Gorlice. Początkowo mieszka na kwaterze konspiracyjnej w Rupniewie, później w Woli Skrzydlańskiej u Stefanii Olwrówny , potem w dworku Dunikowskich w Łososinie Dolnej. Od IV 1940 korzystał także z kwatery przy ul. Grodzkiej 16 w Nowym Sączu. W III 1941 został aresztowany przez gestapo W. Siemek „Siekiera”, który w trakcie przesłuchań torturowany - zdradził znane mu adresy i kontakty. Wielka fala aresztowań przeprowadzona przez Niemców wśród konspiratorów ZWZ na terenie inspektoratu doprowadziła do zawieszenia pracy konspiracyjnej na tym terenie. 20 III 1941 wyjechał do Krakowa na odprawę do K. O ZWZ Kraków, co uratowało go przed aresztowaniem. W dniu 22 III 1941 gestapowcy wtargnęli do jego kwatery przy ul. Grodzkiej 16 w Nowym Sączu. Ostrzeżony o tym nie wrócił już do Nowego Sącza. Ukrywał się na terenie Obwodu ZWZ Limanowa na konspiracyjnej kwaterze zorganizowanej przez kpt. Wacława Szyćko „Wiktor”- swego zastępcę i k-dta Obwodu ZWZ Limanowa. Zdekonspirowany i zagrożony aresztowaniem w końcu III 1941 przekazał funkcję k-dta inspektoratu kpt. W. Szyćko i oddał siędo dyspozycji K-dy Okręgu ZWZ Kraków. W VI 1941 przeniesiony do Okręgu ZWZ Lublin, gdzie od VII 1941 obejmuje funkcję k-dta Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Zamość. W oparciu o ocalały od aresztowań aktyw ZWZ odbudowywał struktury inspektoratu, którym dowodził do XII 1942. W uznaniu zasług awansowany do stopnia ppłk-a sł. st. 11 XI 1942. W XII 1942 przeniesiony na stanowisko szefa sztabu Komendy Okręgu AK Lublin. W okresie „Burzy” w 1944 stał na czele tzw. ekipy zastępczej , która miała pozostać w konspiracji na wypadek wkroczenia A. Cz. na teren okręgu. Kwaterował wówczas w rejonie Krzczonowa. W VIII 1944 po aresztowaniu płk-a/gen. Kazimierza Tumidajskiego „Marcina” przez NKWD i jego uwięzieniu przejął dowodzenie okręgiem. Jesienią 1944 informował w swoich depeszach władze w Londynie o narastającym terrorze sowieckim, masowych aresztowaniach i wywózkach do łagrów w Rosji Sowieckiej żołnierzy AK. W X 1944 otrzymał formalną nominację z KG AK na stanowisko k-dta Okręgu AK Lublin. W XI 1944 odbudował struktury sztabu okręgu AK Lublin, które częściowo zostały na przełomie XI/XII 1944 przez NKWD/UB. Poszukiwany i tropiony przez NKWD/UB ukrywał się. 20 XI 1944 przebrany przez ks. Gorzkowskiego „Devola” w sutannę wyjechał z Lublina z W. Pawlickim „Zych” do podlubelskiej wsi Dąbrowica, gdzie zatrzymali się u szwagra W. Pawlickiego. Utrzymywał w tym czasie kontakty z organizacją w Lublinie przez łączniczkę Wiesławę Paryż. Tą drogą dotarły do niego informacje o dalszych aresztowaniach dokonywanych przez NKWD i UB na terenie Lublina. 11 grudnia 1944 razem z „Zuchem” wyjeżdża do Warszawy i zamieszkał pod przybranym nazwiskiem na Pradze przy ul. Grochowskiej. Podejmuje pracę w fabryce zapalniczek. Utrzymywał kontaktz okręgiem. W tym czasie funkcjonowały struktury terenowe okręgu. W XII 1944 szkieletową k-dę okręgu utworzył mjr Jerzy Iszkowski „”Kord”, który kierował podległą strukturą do początku I 1945. W I 1945 ponownie podejmuje działalność i po nawiązaniu kontaktów nadal dowodzi okręgiem, który po rozwiązaniu 19 I 1945 przyjmuje nazwę ROAK. Awansowany 23 I 1945 rozkazem likwidacyjnym KG AK do stopnia płk-a sł. st. z starszeństwem 1 I 1945. W celu podjęcia dalszych działań i ustalenia form działalności konspiracyjnej zwołał na 21 III 1945 odprawę z członkami sztabu okręgu oraz z inspektorami rejonowymi w lokalu konspiracyjnym przy ul. Brukowej nr 26 na Pradze w Warszawie. W dniu 21 III 1945 podczas trwania odprawy budynek, gdzie odbywała się odprawa został otoczony przez NKWD a uczestnicy odprawy zostali aresztowani i uwięzieni. Aresztowano wówczas m.in. mjr-a A. Pstrockiego „Prawdzic”, „Wacław” k-dta Inspektoratu AK/ROAK Zamość zamordowanego potem przez UB oraz ppłk-a W. Zalewskiego „Leśnik” k-dta Inspektoratu AK/ROAK Chełm.
Po aresztowaniu był więziony przez NKWD w Warszawie, skąd go przewieziono do więzienia NKWD przy ul. Chopina w Lublinie. Przekazany przez NKWD do dyspozycji UB był więziony na Zamku Lubelskim. W trakcie pobytu w więzieniu NKWD i UB był w toku przesłuchań torturowany. Przeszedł ciężkie śledztwo. Po rozpoczęciu akcji ujawniania przez płk-a „Radosława” dla ratowania życia zgodził się zostać zastępcą przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej ds. AK na Okręg Lubelski. Funkcję przewodniczącego pełnił ppłk Wiktor Sztompka „Kmita”. W związku z przyjęciem funkcji został na początku IX 1945 zwolniony z więzienia. W tym czasie przeprowadził także swe formalne ujawnienie. Po zakończeniu prac komisji na początku 1946 powraca do Warszawy i podejmuje pracę zawodową w Ministerstwie Finansów. Otrzymał wówczas zlecenie zorganizowania Oddziału Komunalnej Kasy Oszczędności w Polanicy Zdroju. W 1947 przeniesiony z analogicznym zadaniem do Namysłowa k/Oleśnicy. Po przekształceniu KKO w Bank Rolny został mianowany dyrektorem tego banku. Był w tym okresie czasu inwigilowany przez agentów UB. Na początku lat pięćdziesiątych z powodu swej przeszłości został zwolniony z pracy. Nękany przez UB miał trudności z uzyskaniem odpowiedniej pracy. Jednak w końcu udało mu się zatrudnić na stanowisku głównego księgowego w tartaku w Namysłowie, gdzie mieszkał z rodziną.
Zmarł w Namysłowie 29 XII 1952 r. i pochowany został na miejscowym cmentarzu.
Żonaty od 1920 z Magdalena z d. Przebinda. Mieli córkę Krystynę – Marię /ur. 1921/, syna Jerzego Pawła /ur. 1924/.
Odznaczony; VM kl. 5, nr 5935 /1920/, KN, KW5x, SKZ z M, SKZ, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem za Wojnę 1918-1921, Medalem za Ratowanie Ginących.
Dz. Pers. Nr 6 z 23 III 1932; Roczniki oficerskie MSWoj. 1924,1928,1932; Akta odznaczeniowo-awansowe CAW/kwestionariusz VM nr 37-2919, AP 4540/; USC Namysłów. Skrócony akt zgonu nr 95/1952; T. Łaszczewski. Biogram F. Ż./w:/MSBUDN 1939-1956, t. 8. Kraków 2001 /tam pozostała bibliografia/.
Oczekujemy na dalsze informacje o żołnierzach Armii Krajowej.
Żak Franciszek
[1897-1952], legionista, oficer sł. st. piech. WP, mjr [1932], w konspiracji SZP/ZWZ/AK/ROAK , ppłk [1942], płk [1945], ps. „Doktor”, „Franek”, „Ignacy”, „Inżynier”, „Prokurent”, „Raźny”, „Róg”, „Siwy”, „Siwosz”, „Wir”, „Zuzia” vel Franciszek Jankowski, vel Franciszek Raźny, vel Franciszek Żakowski vel Franciszek Żaczkowski.
Komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ Nowy Sącz I 1940-III 1941. Okręg ZWZ Kraków, Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Zamość VII 1941- XII1942. Okręg Lublin ZWZ/AK. Kmdt Okręgu AK/ROAK Lublin IX 1944 – III 1945.
Ur. 06 IX 1897 w Krakowie, syn Jana / pracownika budowlanego/ i Marii z d. Batko. Mieszka w Krakowie, gdzie od 1905 uczęszczał do Szkoły Powszechnej im. św. Barbary, a w latach 1909-1912 uczeń Szkoły Wydziałowej im. św. Jana Kantego. Od 1912 słuchacz Wyższej Szkoły Przemysłowej w Krakowie. W XI 1912 wstąpił do Związku Strzeleckiego. Przydzielony do plutonu dowodzonego przez Alojzego Konasa „Wir” w kompanii Tomasza Arciszewskiego. Używał wówczas ps. „Raźny”. Brał udział we wszystkich ćwiczeniach organizowanych przez Okręg ZS Kraków, a także w ćwiczeniach międzyokręgowych ZS we Lwowie i Rzeszowie. Przeszedł przeszkolenie na kursie podoficerskim oraz ukończył kurs szturmowy. W VII i VIII 1914 jako sekcyjny w IV Batalionie Tadeusza Furgalskiego „Wyrwa” pełnił służbę w KG ZS przy ul. Siemiradzkiego w Krakowie. Rozwoził rozkazy mobilizacyjne wydane przez Józefa Piłsudskiego. 08 VIII 1914 wymaszerował z Krakowa wraz z IV Batalionem i 12 VIII 1914 przekroczył granicę Kongresówki. Uczestniczył we wszystkich walkach z Rosjanami w grupie dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego. W końcu VIII 1914 jego baon zostaje włączony do utworzonego 1 pułku piechoty Leg. w składzie I Brygady Legionów Polskich. Brał udział w walkach na Podkarpaciu. 05 I 1915 podczas odpoczynku jego jednostki w Kętach Wadowickich został przeniesiony do kompanii saperów 1 pp Leg., gdzie odbył przeszkolenie z zakresu saperstwa. 28 I 1915 przeniesiony do V Batalionu dowodzonego przez A. Konasa w , którego szeregach brał udział w walkach na froncie rosyjskim. W IV 1916 awansowany do stopnia sierżanta. Dowodził sekcją. W VII 1916 podczas walk na Wołyniu zostaje ranny i przebywa w szpitalu polowym. Po podleczeniu ran powraca do dalszej służby i przeniesiony na początku IX 1916 do szpitala Kadry Legionów w Dęblinie na stanowisko d-cy plutonu, a 01 XII 1916 skierowany na niższy kurs szkoły oficerskiej Legionów przy III Baonie 5 pp Leg. W VII 1917 po kryzysie przysięgowym internowany w Szczypiornie k/Kalisza. We IX 1917 wcielony do armii austriackiej i skierowany do stacji zbornej w Przemyślu, gdzie zachorował na malarię. Od 29 IX 1917 przebywał w przemyskim szpitalu. W X 1917 odesłano go do obozu szkoleniowego w Tyrolu, skąd w XII 1917 zdezerterował i powrócił do Krakowa. W I 1918 aresztowany przez austriacką żandarmerię wojskową i odesłany ponownie do stacji zbornej w Przemyślu. W II 1918 skierowany do obozu szkoleniowego w Witkowicach k/ Krakowa. Po przeszkoleniu przeniesiony z grupą P-10 na front włoski. W Udane zostaje wcielony do 10 pp, a wkrótce przeniesiono go do 77 pp. Brał udział w walkach jako d-ca plutonu, potem zastępca d-cy kompanii. We IX 1918 przeniesiony do Szkoły Lotniczej w Neu Neustadt w Austrii, skąd w X 1918 zdezerterował i przedostał się do Krakowa, gdzie nawiązał kontakty z płk Julianem Kulczyckim „Sas” – kdtem POW w Krakowie. Jako członek POW bierze udział w rozbrajaniu żołnierzy austriackich w Krakowie. 07 XI 1918 zgłosił się ochotniczo do organizowanej w Krakowie eskadry lotniczej WP. W stopniu sierżanta WP przeniesiony 22 I 1919 do Kompanii Sztabowej DOG Kielce. 19 II 1919 mianowany podchorążym. Od 06 IV 1919 dowodzi 1 kompanią III Baonu Wartowniczego w Kielcach. Awansowany do stopnia ppor. sł. st. piechoty 1 VI 1919. Od 02 VI 1919 do 15 II 1920 adiutant III Batalionu Wartowniczego. Od 15 II 1920 d-ca 3 kompanii w III Baonie Wartowniczym. Następnie wraz z baonem przydzielony do 5 pp Leg. Bierze udział w szeregach 5 pp Leg. w wojnie polsko-bolszewickiej. W VII 1920 przeniesiony na stanowisko referenta ewidencyjnego w Wydziale Va DOG Kielce. Awansowany 1 X 1921 awansowany do stopnia por. sł. st piechoty. W XII 1921 zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem 22 XII 1920. Po utworzeniu DOK X Przemyśl zostaje przeniesiony do Przemyśla na równorzędne stanowisko. 30 IX 1922 etatowo przeniesiony do 17 pp w Rzeszowie. 06 X 1922 powraca ponownie etatowo na stanowisko referenta w WydzialeV DOK X w Przemyślu. 01 X 1923 skierowany na kurs doszkalający dla młodszych oficerów w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie. Po ukończeniu kursu w III 1924 przydzielony do 5 kompanii II batalionu 38 pp w Przemyślu. 30 IV 1924 skierowany na kurs stażowy oficerów piechoty przy 10 pułku saperów w Przemyślu. Od 01 XI 1924 d-ca plutonu pionierów 38 pp. Awansowany 17 XII 1924 do stopnia kpt. sł. st. z starszeństwem 15 VIII 1924. Od 04 XI 1924 do 02 XII 1924 dodatkowo pełni obowiązki d-cy plutonu łączności 38 pp. Od 09 I 1925 kierownik kursu pionierów dla podoficerów rezerwy przy 38 pp. Od VI do VIII 1927 odbywał staż w Biurze Personalnym MSWoj. w Warszawie.Od 15 I 1928 do 05 IV 1928 i od 26 I do V 1929 był dowódca Dywizyjnego Kursu Pionierów przy 38 pp w Przemyślu. Następnie d-ca kompanii w 38 pp. Awansowany do stopnia mjr-a sł. st. piechoty 1 I 1932. Od I 1932 do XII 1932 d-ca batalionu. Od XII 1932 do 1935 k-dt obwodowy PW i WF przy 38 pp. Jednocześnie działał w Związku Strzeleckim, Związku Legionistów, Lidze Obrony Powietrznej Kraju. Wchodził w skład zarządu Ligi Morskiej i Kolonialnej i Koła Przyjaciół Harcerzy. Z racji pełnionej funkcji współpracował z młodzieżą. W 1935 przeniesiony na stanowisko d-cy batalionu w 74 pp w Lublińcu.W VIII 1939 mianowany d-cą Batalionu Obrony Narodowej „Lubliniec”, którym dowodził podczas kampanii wrześniowej 1939 w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii. W czasie walk pod Koniecpolem zostaje ranny w przebywa w szpitalu. Unika niewoli i powraca do Krakowa. Od końca XI 1939 działa w strukturach krakowskiej SZP. W XII 1939 mianowany oficerem inspekcyjnym SZP/ZWZ w Nowym Sączu. Od początku 1940 k-dt Inspektoratu Rejonowego ZWZ Nowy Sącz. Organizował struktury konspiracyjne inspektoratu w skład którego wchodziły obwody: Nowy Sącz, Limanowa i Gorlice. Początkowo mieszka na kwaterze konspiracyjnej w Rupniewie, później w Woli Skrzydlańskiej u Stefanii Olwrówny , potem w dworku Dunikowskich w Łososinie Dolnej. Od IV 1940 korzystał także z kwatery przy ul. Grodzkiej 16 w Nowym Sączu. W III 1941 został aresztowany przez gestapo W. Siemek „Siekiera”, który w trakcie przesłuchań torturowany - zdradził znane mu adresy i kontakty. Wielka fala aresztowań przeprowadzona przez Niemców wśród konspiratorów ZWZ na terenie inspektoratu doprowadziła do zawieszenia pracy konspiracyjnej na tym terenie. 20 III 1941 wyjechał do Krakowa na odprawę do K. O ZWZ Kraków, co uratowało go przed aresztowaniem. W dniu 22 III 1941 gestapowcy wtargnęli do jego kwatery przy ul. Grodzkiej 16 w Nowym Sączu. Ostrzeżony o tym nie wrócił już do Nowego Sącza. Ukrywał się na terenie Obwodu ZWZ Limanowa na konspiracyjnej kwaterze zorganizowanej przez kpt. Wacława Szyćko „Wiktor”- swego zastępcę i k-dta Obwodu ZWZ Limanowa. Zdekonspirowany i zagrożony aresztowaniem w końcu III 1941 przekazał funkcję k-dta inspektoratu kpt. W. Szyćko i oddał siędo dyspozycji K-dy Okręgu ZWZ Kraków. W VI 1941 przeniesiony do Okręgu ZWZ Lublin, gdzie od VII 1941 obejmuje funkcję k-dta Inspektoratu Rejonowego ZWZ/AK Zamość. W oparciu o ocalały od aresztowań aktyw ZWZ odbudowywał struktury inspektoratu, którym dowodził do XII 1942. W uznaniu zasług awansowany do stopnia ppłk-a sł. st. 11 XI 1942. W XII 1942 przeniesiony na stanowisko szefa sztabu Komendy Okręgu AK Lublin. W okresie „Burzy” w 1944 stał na czele tzw. ekipy zastępczej , która miała pozostać w konspiracji na wypadek wkroczenia A. Cz. na teren okręgu. Kwaterował wówczas w rejonie Krzczonowa. W VIII 1944 po aresztowaniu płk-a/gen. Kazimierza Tumidajskiego „Marcina” przez NKWD i jego uwięzieniu przejął dowodzenie okręgiem. Jesienią 1944 informował w swoich depeszach władze w Londynie o narastającym terrorze sowieckim, masowych aresztowaniach i wywózkach do łagrów w Rosji Sowieckiej żołnierzy AK. W X 1944 otrzymał formalną nominację z KG AK na stanowisko k-dta Okręgu AK Lublin. W XI 1944 odbudował struktury sztabu okręgu AK Lublin, które częściowo zostały na przełomie XI/XII 1944 przez NKWD/UB. Poszukiwany i tropiony przez NKWD/UB ukrywał się. 20 XI 1944 przebrany przez ks. Gorzkowskiego „Devola” w sutannę wyjechał z Lublina z W. Pawlickim „Zych” do podlubelskiej wsi Dąbrowica, gdzie zatrzymali się u szwagra W. Pawlickiego. Utrzymywał w tym czasie kontakty z organizacją w Lublinie przez łączniczkę Wiesławę Paryż. Tą drogą dotarły do niego informacje o dalszych aresztowaniach dokonywanych przez NKWD i UB na terenie Lublina. 11 grudnia 1944 razem z „Zuchem” wyjeżdża do Warszawy i zamieszkał pod przybranym nazwiskiem na Pradze przy ul. Grochowskiej. Podejmuje pracę w fabryce zapalniczek. Utrzymywał kontaktz okręgiem. W tym czasie funkcjonowały struktury terenowe okręgu. W XII 1944 szkieletową k-dę okręgu utworzył mjr Jerzy Iszkowski „”Kord”, który kierował podległą strukturą do początku I 1945. W I 1945 ponownie podejmuje działalność i po nawiązaniu kontaktów nadal dowodzi okręgiem, który po rozwiązaniu 19 I 1945 przyjmuje nazwę ROAK. Awansowany 23 I 1945 rozkazem likwidacyjnym KG AK do stopnia płk-a sł. st. z starszeństwem 1 I 1945. W celu podjęcia dalszych działań i ustalenia form działalności konspiracyjnej zwołał na 21 III 1945 odprawę z członkami sztabu okręgu oraz z inspektorami rejonowymi w lokalu konspiracyjnym przy ul. Brukowej nr 26 na Pradze w Warszawie. W dniu 21 III 1945 podczas trwania odprawy budynek, gdzie odbywała się odprawa został otoczony przez NKWD a uczestnicy odprawy zostali aresztowani i uwięzieni. Aresztowano wówczas m.in. mjr-a A. Pstrockiego „Prawdzic”, „Wacław” k-dta Inspektoratu AK/ROAK Zamość zamordowanego potem przez UB oraz ppłk-a W. Zalewskiego „Leśnik” k-dta Inspektoratu AK/ROAK Chełm.
Po aresztowaniu był więziony przez NKWD w Warszawie, skąd go przewieziono do więzienia NKWD przy ul. Chopina w Lublinie. Przekazany przez NKWD do dyspozycji UB był więziony na Zamku Lubelskim. W trakcie pobytu w więzieniu NKWD i UB był w toku przesłuchań torturowany. Przeszedł ciężkie śledztwo. Po rozpoczęciu akcji ujawniania przez płk-a „Radosława” dla ratowania życia zgodził się zostać zastępcą przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej ds. AK na Okręg Lubelski. Funkcję przewodniczącego pełnił ppłk Wiktor Sztompka „Kmita”. W związku z przyjęciem funkcji został na początku IX 1945 zwolniony z więzienia. W tym czasie przeprowadził także swe formalne ujawnienie. Po zakończeniu prac komisji na początku 1946 powraca do Warszawy i podejmuje pracę zawodową w Ministerstwie Finansów. Otrzymał wówczas zlecenie zorganizowania Oddziału Komunalnej Kasy Oszczędności w Polanicy Zdroju. W 1947 przeniesiony z analogicznym zadaniem do Namysłowa k/Oleśnicy. Po przekształceniu KKO w Bank Rolny został mianowany dyrektorem tego banku. Był w tym okresie czasu inwigilowany przez agentów UB. Na początku lat pięćdziesiątych z powodu swej przeszłości został zwolniony z pracy. Nękany przez UB miał trudności z uzyskaniem odpowiedniej pracy. Jednak w końcu udało mu się zatrudnić na stanowisku głównego księgowego w tartaku w Namysłowie, gdzie mieszkał z rodziną.
Zmarł w Namysłowie 29 XII 1952 r. i pochowany został na miejscowym cmentarzu.
Żonaty od 1920 z Magdalena z d. Przebinda. Mieli córkę Krystynę – Marię /ur. 1921/, syna Jerzego Pawła /ur. 1924/.
Odznaczony; VM kl. 5, nr 5935 /1920/, KN, KW5x, SKZ z M, SKZ, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem za Wojnę 1918-1921, Medalem za Ratowanie Ginących.
Dz. Pers. Nr 6 z 23 III 1932; Roczniki oficerskie MSWoj. 1924,1928,1932; Akta odznaczeniowo-awansowe CAW/kwestionariusz VM nr 37-2919, AP 4540/; USC Namysłów. Skrócony akt zgonu nr 95/1952; T. Łaszczewski. Biogram F. Ż./w:/MSBUDN 1939-1956, t. 8. Kraków 2001 /tam pozostała bibliografia/.
Oczekujemy na dalsze informacje o żołnierzach Armii Krajowej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz